Voorbij de symptomen
Welke patronen leiden tot een burn-out?
Vandaag zoom ik in op de diepere patronen die vaak onder de fasen van een burn-out liggen, namelijk de onbewuste dynamieken binnen het familiesysteem. Dit is het derde blog in een serie van vier. In mijn vorige blog besprak ik de fasen die voorafgaan aan een burn-out. En in blog één vertelde ik over de verschillen tussen overspannen, depressie en burn-out.
Gemeenschappelijke kenmerken
Veel mensen met een (bijna) burn-out herkennen zich in dezelfde onderliggende patronen, vaak zonder dat ze weten dat die terug te voeren zijn op hun familiesysteem. Deze zijn:
- Het gevoel voor twee te moeten werken
- Het gevoel dat er nog iets afgerond mag worden
- Niet goed weten wat de eigen taak in het leven is
- Het gevoel hebben een gat te moeten vullen
- Geen helderheid hebben over de eigen plek
Deze patronen laten zien hoe diepgeworteld burn-outgedrag soms kan zijn. Hieronder vertel ik je daar meer over.
Heb je het gevoel voor twee te moeten werken?
Het lijkt vaak alsof er voor twee gewerkt moet worden. Een vraag die je jezelf mag stellen: Wie uit het familiesysteem heeft zijn of haar succes niet kunnen nemen? Of is er bijvoorbeeld sprake van vroegtijdig overlijden, een miskraam of een abortus? We zijn vaak geneigd de zwarte bladzijden uit te sluiten en alleen de successen te benoemen. Toch willen juist die zwarte bladzijden graag gezien en ingesloten worden. Zij zoeken een plek. Als zij een plek krijgen, komt er altijd een "ja, nu klopt het"-gevoel.
Wat wil er nog afgerond worden?
Opvallend veel coachcliënten hebben ouders met een familiebedrijf, dat plotseling is opgehouden te bestaan. Alsof er nog iets afgerond mag worden. Wat in jouw familie mocht niet worden afgerond? En draag jij daar misschien nog iets van mee?
Weet je wat jouw taak in het leven is?
Als je een (bijna) burn-out hebt, voel je slecht wanneer je moet stoppen met werken. Als je werkt aan jouw eigen taak in het leven, dan voel en weet je wanneer je mag stoppen. Als je iemand anders taak erbij neemt, dan lijkt het alsof jouw taak nooit af is. Jouw eigen plek aannemen is dus belangrijk. Jouw eigen plek is de plek die je bij de geboorte hebt gekregen: je bent de oudste, de middelste of de jongste. Je hoeft je niet groter of kleiner te maken dan dat en je mag jouw eigen rugzak dragen. Als je die van een ander erbij neemt, wordt het zwaar!
Vul jij vaak een gat?
Misschien herken je het dat je ergens makkelijk inspringt: Een vacature die dringend vervuld moet worden of een functie die om de zoveel tijd vacant wordt. Alsof er een gat opgevuld moet worden. Is de plek waar jij wilt werken daadwerkelijk vrij voor jou? Of is er iemand op een niet zo'n leuke manier vertrokken en mag er nog iets gezien worden? Het is heel vermoeiend om gaten te vullen. Dan stroomt het niet meer en kunnen jouw kwaliteiten niet tot hun recht komen.
Weet je wat jouw eigen plek is?
De eigen plek is niet duidelijk. Als je naar de systemische principes kijkt, dan heeft iedereen een plek, is er een duidelijke rangorde en is er een balans in geven en nemen. Ik zie nogal wat plekverwisseling, waarbij mensen met een (bijna) burn-out de neiging hebben om zich groter te maken dan ze zijn en meer verantwoordelijkheid te pakken dan bij hen hoort. Dit heet in systemische termen parentificatie. Parentificatie betekent dat je als kind (onbewust) de rol van een ouder op je neemt. Je gaat zorgen, oplossen of dragen wat eigenlijk niet van jou is.
Als je inzicht krijgt in deze dynamieken, kun je milder naar jezelf kijken. Je hoeft niet alles te dragen, je mag op jouw eigen plek gaan staan. In het volgende en laatste blog van deze serie ga ik in op hoe je stap voor stap jouw eigen plek kunt aannemen.
Nieuw in 2026: De workshop 'Voorbij de symptomen"
Wil je hier dieper mee aan de slag? In 2026 start mijn nieuwe workshop ‘Voorbij de symptomen’. Daar ontdek je wat jouw patronen willen vertellen en hoe je ze kunt doorbreken. Tijdens de workshop werk ik met familieopstellingen. De workshop start om 10.00 uur met inloop vanaf 09.45 uur en duurt tot 13.00 uur. Meer informatie en aanmelden via: Voorbij de symptomen.
Ontdek waar jij van gaat stralen,
Liefs,
Karin
Disclaimer: Bij een familieopstelling kijk ik altijd fenomenologisch, wat wil zeggen: zonder oorzaak en gevolg en zonder de boel te willen analyseren. Zo kun je bijvoorbeeld nooit zeggen dat je altijd een burn-out krijgt als er een miskraam is geweest. Of dat je een burn-out krijgt, omdat een doodgeboren kindje geen plek heeft. Iedere opstelling is anders en wordt benaderd vanuit het lege midden. Dat wat gezien mag worden, mag zichtbaar worden. Daarbij is een opstelling nooit een vervanging voor medisch advies.
